Jaki sposób układania paneli wybrać – 1/2 czy 1/3?

Jaki sposób układania paneli wybrać – 1/2 czy 1/3?

Wybór sposobu układania paneli fotowoltaicznych – 1/2 (half-cut) czy 1/3 (third-cut) – bezpośrednio wpływa na efektywność, niezawodność i możliwości montażowe instalacji PV. Różnice w konstrukcji paneli przekładają się na odporność na zacienienie, wydajność oraz elastyczność dopasowania do dostępnej powierzchni. Już na etapie projektu należy określić, który wariant lepiej sprawdzi się przy konkretnych założeniach instalacyjnych, co pozwala wyeliminować straty energii oraz zapewnić długotrwałą i wysoką produktywność systemu [2][3].

Zasada działania paneli typu 1/2 oraz 1/3

Podstawową różnicą jest sposób podziału ogniw fotowoltaicznych: ogniwa 1/2 są dzielone na dwie równe części, zaś ogniwa 1/3 na trzy fragmenty. Takie rozwiązania zmniejszają straty wynikające z oporu elektrycznego i jednocześnie ułatwiają panelowi pracę w warunkach częściowego zacienienia. Każda z wydzielonych sekcji pracuje niezależnie za sprawą diod bypass, dzieląc panel zwykle na trzy pionowe sekcje. Gdy fragment panelu objęty jest cieniem, pozostałe części nadal generują energię, ograniczając utraty mocy [2][3].

Szerokość paneli 1/2 oraz 1/3 cut jest bardzo zbliżona i wynosi ok. 1130–1135 mm, natomiast długość jest zmienna – im wyższa moc, tym dłuższy panel, od ok. 1,7 m (420 W) do nawet 2,27 m (600 W) [3]. W praktyce, liczba sekcji w panelu wynosi 3 dzięki zastosowaniu diod bypass, a napięcie każdej z nich w stanie bez obciążenia sięga ok. 35–40 V [2][8].

Odporność paneli na zacienienie

Współczesne systemy PV często działają w trudnych warunkach, gdzie zacienienie (np. przez komin lub drzewo) może obniżać uzyski. Układ ogniw 1/2 i 1/3 znacząco poprawia tolerancję panelu na zacienienie, ponieważ podział ogniw umożliwia niezależną pracę poszczególnych sekcji. Straty mocy są wtedy dużo niższe w porównaniu do paneli z pełnymi ogniwami [2][3].

Znaczenie ma również sposób montażu – układ pionowy wydaje się bardziej odporny na zacienienie boczne, gdy cień przebiega po lewej lub prawej stronie panelu. Z kolei układ poziomy bardziej efektywnie niweluje straty w przypadku cienia przesuwającego się od dołu do góry [2]. To kluczowa informacja przy wybieraniu konfiguracji na dachach o nietypowym kształcie lub w otoczeniu przeszkód rzucających cień.

Elastyczność dopasowania do dachu

Różnice konstrukcyjne między panelem typu 1/2 oraz 1/3 wpływają przede wszystkim na elastyczność rozmieszczenia modułów na dachu. Im krótszy panel (np. 420–450 W), tym łatwiej dopasować go do nieregularnych bądź niewielkich powierzchni, minimalizując nieużyteczny obszar na dachu i maksymalizując uzysk energetyczny [3].

Panele o większej mocy (np. 600 W) są zdecydowanie dłuższe, co może utrudniać ich montaż na małych lub łamanych powierzchniach dachowych. W rezultacie, wybór takiego modułu na niewielkim dachu może ograniczyć liczbę efektywnie rozmieszczonych paneli oraz prowadzić do strat mocy instalacji [3]. Nowoczesne układy 1/2 i 1/3 cut są zatem postrzegane jako optymalny wybór dla właścicieli nierównych, skomplikowanych dachów czy w przypadku adaptacji starszych budynków.

Podsumowanie: który układ wybrać?

Panele z ogniwami half-cut (1/2) oraz third-cut (1/3) oferują zwiększoną odporność na zacienienie i mniejsze straty energii dzięki niezależności sekcji panelu oraz odpowiedniej konfiguracji diod bypass [2][3]. Układ 1/2 cut zapewnia niezawodność i wysoką wydajność, natomiast 1/3 cut pozwala na jeszcze większą elastyczność rozmieszczenia, szczególnie na dachach o niestandardowych kształtach [3]. W praktyce o wyborze decyduje wielkość i geometra powierzchni dachu oraz położenie miejsc potencjalnie zacienionych.

Podsumowując, na małych i nieregularnych dachach krótsze panele 1/2 lub 1/3 cut o mocy 420–450 W pozwolą lepiej wykorzystać dostępną powierzchnię i ograniczyć straty wynikające z niepełnego pokrycia dachu. W przypadku dużych, prostych połaci – wybór dłuższych modułów higher wattage może być korzystny przy odpowiednim braku zacienienia. Przy doborze układu paneli za każdym razem warto uwzględnić zarówno kierunek, jak i rodzaj ewentualnych cieni, aby maksymalizować uzysk energetyczny [2][3].

Źródła:

• [2] https://teplo.pl/panele-fotowoltaiczne/
• [3] https://www.maysunsolar.pl/blog/wymiary-paneli-fotowoltaicznych-420w-450w-500w-600w-dopasowanie-do-dachu
• [8] https://ekopulsar.pl/news/panele-fotowoltaiczne-porownanie